ศิลปวัฒนธรรม

# ป่าคือชีวิต   ตอนที่ 1 เรื่อง Supermarket กลางผืนป่า ในวิถีของกะเหรี่ยง หรือ ปกาเกอะญอ มีการดำรงวิถีโดยพึ่งพาอาศัยธรรมชาติโดยส่วนใหญ่ หลายชุมชนยังคงความเป็นดั้งเดิม แต่ทุกวันนี้ปฏิเสธไม่ได้ว่า หลายชุมชนเองก็เริ่มพัฒนากลายเป็นเมือง (Urbanization) ทั้งนี้ขึ้นอยู่กับปัจจัยที่หลากหลาย แต่บทความนี้จะพาคุณไปยังชุมชนที่ยังคงความเป็นปกาเกอะญอ ด้วยวิถีชีวิต ที่มีปรัชญานำพาการคงอยู่ ผ่านตัวหนังสือและภาพ ที่ร้อยเรียงมาจากเรา(โพควา โปรดักชั่น) ที่นี่บ้านป่าคาใน ต.สะเมิงใต้ อ.สะเมิง จ.เชียงใหม่ ห่างออกไปจากตัวเมืองเกือบร้อยกิโล พื้นที่แห่งนี้เต็มไปด้วยเรื่องราวที่น่าสนใจ ทั้งความคิด ความเชื่อ และความเปลี่ยนแปลงที่เกิดขึ้นในพื้นที่แห่งนี้ ป่าที่ยังคงอุดมสมบูรณ์ผืนนี้เคยเป็นพื้นที่สัมปทานป่าไม้ของนายทุน จนกระทั่งกลับมีการฟื้นฟูป่าอีกครั้ง โดยมีชุมชนเป็นแกนหลัก โดยใช้กรอบของจารีตประเพณี โดยมีฐานคิดว่า ทุกสรรสิ่งบนโลกนี้ล้วนมีเจ้าของสิ่งสูงสุด ในวัฒนธรรมคนปาเกออะญอเรียกว่า "ต้าทีต้าตอ" ดังนั้นการจะใช้ประโยชน์ใดๆจึงต้องมีการของใช้ผ่านพิธีกรรม ด้วยฐานคิดเห...

คน ป่า และชีวิต จากปรัชญาการดำรงชีวิตในวิถีของปกาเกอะญอกล่าวไว้ว่า - ถ้าอยากกินข้าว ต้องรักษาดิน เพราะเป็นแหล่งกำเนิดเมล็ดพันธุ์ข้าว - ถ้าอยากกินปลา ต้องรักษาลำห้วย เพราะเป็นที่อยู่ของปลา - ถ้าอยากกินน้ำ ต้องรักษาป่า เพราะเป็นแหล่งกำเนิดขุนห้วย และไม่เคยสอนว่าต้องเป็นเจ้าของที่ดิน เจ้าของป่า อื่นๆ และผูกขาดอำนาจ บรรพบุรุษสอนให้เราทำเท่าที่พอกิน คำกล่าวของ ผศ.ดร.สุวิชาน พัฒนาไพรวัลย์   (เสียงของชนเผ่าพื้นเมืองประเทศไทย | สุวิชาน พัฒนาไพรวัลย์ | TEDxBangkok) ภาพ: โพควาโปรดักชั่น พูดคุยแลกเปลี่ยนได้ที่  https://www.facebook.com/POKHWA.PRODUCTION/?ref=bookmarks

คังดง สัญลักษณ์แห่งความกลมเกลียว เมื่อใดเมื่อมีงานบุญหรืองานมงคล ชุมชนชาติพันธุ์กะเหรี่ยง โผล่งไหม ฝ้าย จะถูกถักทอให้เป็นสี่แปดเหลี่ยม มีความหลากหลายของสีสัน สร้างความสวยงามแก่สายตาผู้มาเยือน สิ่งเหล่านี้เกิดขึ้นได้อย่างไรและและอะไรที่ยังทำให้สิ่งเหล่านี้คงอยู่และค่อยๆคืบคลานเข้าสู่ความเป็นเมือง ผ่านพื้นที่ใด วันนี้เราจะพาทุกคนมาสัญญะที่ถูกสร้างไว้เพื่อให้คังดงทำหน้าที่สื่อสารกับมนุษย์ "คังดง"    เป็นสิ่งประดิษฐ์จากไม่ไผ่และฝ้าย ที่ถูกถักร้อยเป็นรูป 8 เหลี่ยม มีการใช้ฝ้ายหลากหลายสีมาถัก ทุกอย่างที่ประดิษฐ์ขึ้น ล้วนมีความหมาย ผศ. ดร.สุวิชาน พัฒนาไพรวัลย์ สาขามานุษยวิทยา วิทยาลัยโพธิวิชชาลัย มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ อธิบายไว้ สิ่งเหล่านี้ถูกสร้างขึ้นจากความเชื่อ โดยใช้กฏธรรมชาติเป็นฐานแห่งความคิด การถักทอที่เป็นคดนั้น มาจากกระหม่อมบนหัวมนุษ์ที่มีรูปลักษณะเหมือนก้อนหอย ซึ่งเป็นหนึ่งใน 37 ขวัญที่กลุ่มชาติพันธุ์เชื่อว่ามีความสำคัญต่อการเป็นมนุษย์ที่สมบูรณ์ เมื่อบริบทเปลี่ยน คังดงจึงสร้างความหมายใหม่บนพื้นที่ใหม่กับกิจกรรมทางวัฒนธรรม งานสมัช...

      KLEE BHO ผู้ปลุก TAENAGU ให้ร่วมสมัย ดนตรี เป็นเครื่องมือสื่อสารที่ไม่มีกำแพงใด เป็นเรื่องมือสื่อสารสากล ที่สะท้อนถึงความรู้สึก นึกคิด และความเป็นเอกลักษณ์(Identity) ของชนชาตินั้นๆ              ประเทศไทยมีกลุ่มชาติพันธุ์ 50 กลุ่ม จำนวน 6,097,427 คน ลำดับที่ 1 เขมรถิ่นไทย จำนวน 1,400,000 คน ลำดับที่ 2 มลายู 900,000 คน ลำดับที่ 4 ผู้ไท 470,000 คน ลำดับที่ 4 กะเหรี่ยง 438,131 คน จังหวัดเชียงราย เป็นจังหวัดที่มีกลุ่มชาติพันธุ์มากที่สุด ถึง 16 กลุ่มชาติพันธุ์  (อ้างอิง: The Stand อ้างใน สถาบันวิจัยภาษาและวัฒนธรรมเพื่อพัฒนาชนบท มหาวิทยาลัยมหิดล)     จากจำนวนประชากรกะเหรี่ยงในประเทศไทย มีเพียงไม่กี่คนที่สามารถก้าวสู่เส้นทางการเป็นนักดนตรี ศิลปินกะเหรี่ยงที่ใช้ "เตหน่ากู"ในการขับร้องรำทำเพลง ในประเทศไทยมีไม่ถึง 50 คน แต่ทุกคนที่พาตัวเองมาถึงจุดนี้ แน่นอนว่าต้องมาด้วยความรัก ความศรัทธา และความหลงไหล(Passion) เป็นส่วนประกอบสำคัญ     KLEE BHO เป็นหนึ่งในวงดนตรีปกาเกอะญอร่วมสมัย ที่รวมตัวกันกับกุล่ม...